Het kamp van Lokeren

Evarist Ganzelever
0 reactie(s)
Het kamp van Lokeren

© Evarist

Niet zover van onze achterdeur was het, dat zich er tussen 1944 en 1947 een hechteniskamp bevond waar 20.000 mensen werden gevangen gehouden na veroordeling voor of op verdenking van collaboratie.

Collaboratie en repressie zijn in België nog steeds een heikel thema. Die moeilijke periode uit onze geschiedenis verzwijgen lijkt het gemakkelijkst, maar zo werkt het niet. Om dit verleden een plaats te geven en een stukje te kunnen begrijpen wat er is gebeurd, loopt er hierover een expositie in het Lokerse stadsmuseum. Een expo die volgens conservator Leen Heyvaert illustraties laat zien die nooit eerder werden vertoond. De laatste resten van dit interneringskamp -  oorspronkelijk door de Duitse bezetter ingericht als krijgsgevangenenkamp in de Lokerse wijk Rozen - werden afgebroken op het einde van de jaren ‘80.

In sept 1944 werd Lokeren bevrijd. In de straten van Lokeren vonden, net zoals overal in het land, vergeldingsmaatregelen plaats tegen mensen die verdacht werden van samenwerking met de bezetter. De arrestaties waren zo massaal dat de bestaande gevangenissen snel overvol zaten. De Belgische overheid zocht intussen een manier om die collaboratieverdachten in hechtenis te nemen. Het Lokerse kamp werd daarom omgevormd tot een interneringscentrum. Als grootste interneringscentrum van Oost-Vlaanderen passeerden er vermoedelijk meer dan 20.000 mensen. Onder de gevangenen zaten types van allerlei slag, onder anderen heel wat Vlaamsgezinde intellectuelen.

Het verblijf in Lokeren was een zware periode voor de meeste gevangenen. Ze werden van hun vrijheid beroofd en velen wachtten in onzekerheid op hun proces. Vooral de eerste maanden na september 1944 in het kampleven waren moeilijk.

Er was een tekort aan zowat alle levensnoodzakelijke goederen. Het kamp was overbevolkt en mensen leefden in barakken waar soms tot 400 gedetineerden gehuisvest waren.

Christiane De Schrijver, dochter van een kampbewaker, getuigt:

‘Mijn pa nam altijd eten mee, soms een heel brood waar hij zelf bijna niet van at. Hij gaf het aan de gevangenen, die mensen hadden niks. Mijn pa nam ook papier mee, zodat ze konden tekenen – zelf tekende en schilderde hij ook graag. Maar er waren ook bewakers die de laatste cent of zelfs de trouwring van de gevangenen vroegen voor een boterham.’

Het was kampbewaker Norbert de Schrijver die een goede band opbouwde met de gevangenen, fungeerde als tussenpersoon voor hun echtgenotes. In ruil voor deze diensten ontvangt hij van een aantal geïnterneerden kunstwerken, aangezien ze hem financieel niet kunnen vergoeden. De collectie die hij opbouwde, getuigt van een hoge kwaliteit van het beeldend werk dat in het kamp werd geproduceerd. Zo is het ten dele die rijke cultuurerfenis in de expo, die ons het kamp van binnenuit laten zien. Soms is er niet meer nodig dan enkele potloodschetsen om een heel verhaal te vertellen.

Het kamp van Lokeren 1944-1947. Opgesloten tussen zwart, wit en grijs.

9/12/17 – 14/10/18 - Stadsmuseum, Markt 15a, Lokeren

Woe-za 14 tot 17, zo 10 tot 12 en 14 tot 17 uur - Gesloten op 25/12/17 en 01/01/18

Gratis toegang - Info: 09 345 44 58 - museum@lokeren.be