Music on Sundays: De notenkraker viert zijn 130ste verjaardag

Bennie
0 reactie(s)
De Notenkraker - © Darya Tryfanava (Unsplash)

Tekst Claudine © Foto Darya Tryfanava (Unsplash)

Tsjaikovski merkt zelf dat het publiek niet echt enthousiast is als op 18 december 1892 “De notenkraker” in première gaat in het Mariinskitheater van Sint-Petersburg. Critici vinden de muziek niet echt dansbaar en raken de draad kwijt in het verhaal van het ballet.

Nu 130 jaar later is het een van de meest opgevoerde balletten ter wereld, en alomtegenwoordig in de populaire cultuur.

Pjotr Iljitsj Tsjaikovski (1840-1893), de populairste Russische componist uit de Romantiek, charmant en bescheiden ondanks zijn roem, is bekend om zijn balletmuziek en gepassioneerde muziekstijl. Zijn levensverhaal en enkele mythes verklaren waarom zijn muziek zo emotioneel klinkt en wij hem als een melancholische componist zien.
“Emoties verklanken” is voor Tsjaikovski  het belangrijkste aspect van de muziek. Daaruit belsuit men dat zijn muziek autobiografisch is en bijgevolg wordt hij afgeschilderd als een sentimentele en gekwelde man. Niet gekweld door zijn eigen mening over zijn homoseksualiteit, wel door de gedachte wat anderen daarvan vinden. Hoe beroemder hij wordt, hoe groter zijn angst voor een schandaal. Om zich hiertegen te beschermen trouwt hij in 1877, maar na twee maanden huwelijk vlucht hij voorgoed van zijn echtgenote weg.
In de periode van samenwerking met zijn geliefde, de violist Josif Kotek, componeert hij een van zijn vrolijkste stukken: het Vioolconcert.
Het ballet de Notenkraker is gebaseerd op een sprookje van Hoffman. Het verhaal speelt zich af tijdens het kerstfeest en wordt daarom meestal in de decembermaand opgevoerd. Het verhaal gaat over Clara, haar broer en hun cadeautjes onder de kerstboom waaronder een notenkrakerpop. In Clara’s droom verandert de pop in een levende prins…
Op 53-jarige leeftijd, 11 maanden na die mistroostige première overlijdt Tsjaikovski plots. Cholera is de officiële doodsoorzaak.
Zonder Tsjaikovski’s balletten evenwel is klassiek ballet ondenkbaar. Maar misschien toch het belangrijkste: nog iedere dag raakt zijn muziek harten over de hele wereld.
Ongetwijfeld de bekendste melodie komt uit het 2de bedrijf: de Bloemwals.