Zomerse vakantie zonder zonnebril

Op vakantie gaan was 40 jaar geleden eerder uitzonder(l)ing dan regel. Wij gingen toen op vakantie met de mutualiteit. We bezochten dan ook graag tijdens en buiten het Gents feestgedruis met een nostalgische blik die prachttentoonstelling ‘We zijn goed aangekomen' in het Caermersklooster in het Patershol van Gent en gingen op zoek naar die reflectie.

De tentoonstelling besteedt aandacht aan de vakantiekolonies aan de Belgische kust in de periode 1887-1980. Wij gingen voor een eerste maal begin jaren 70 naar het buitenland met de 14-jarigen. De CM koos toen massaal voor Melchtal. Herinneringen borrelden meteen op.

De kolonie Kongo behoorde toen al een tijdje tot het verleden maar vakantiekolonies verzameld in deze tentoonstelling bleven nog even. We waren de laatste om op die manier op buitenlands trip te vertrekken. Nu is dit hip zo'n trip maar toen was dit wel eens kommer maar ook kwel.

In de jaren 60 en 70 kon je op vastgestelde leeftijd (vb. 12 - 14 en 17) meegaan met de verschillende mutualiteiten om ergens in België maar ook in het buitenland verse lucht te happen.

De Belgische trip van de ziekenkas aan het einde van het lager onderwijs ging aan mij voorbij maar toen ik 14 was en hunkerde naar een kijk boven en buiten die kerktoren en misschien nog om andere redenen werd ik ingeschreven voor een 10-daagse trip naar Zwitserland. Melchtal was de wat idyllische maar ook sinistere bestemming van honderden pubers in Vlaanderen.

Behalve je inschrijven, moesten natuurlijk in een bijna militaire structuur nog andere formaliteiten worden vervuld. Neen, geen medisch onderzoek meer want dat behoorde al tot de geschiedenis. Het medisch schooltoezicht en de PMS-centra hadden dat zuilenwerk al een heel klein beetje verkruimeld. We werden ook niet meer gewogen om aan gewichtstoename te zien of het kamp of de kolonie geslaagd was. Obesitas bestond toen wellicht nog niet.

Naast het betalen van die reis uiteraard, moest je ook vragenlijsten invullen en een obligaat valies afhalen op een centrale plaats. Het was zo'n kartonnen exemplaar dat netjes anoniem maximaal kon gestapeld worden in de donkerte van de nachttrein. De gecharterde trein vertrok toen ergens in de late namiddag in Oostende en doorkruiste zo wat gans Vlaanderen om her en der jonge mensen en hun bruin valiesje in te laden. We reisden de hele nacht en ergens in de ochtend kwamen we al hotsend, sommigen kotsend aan in Zwitserland.

Toen we uitstapten, werden we natuurlijk verzameld en geteld en begon de zoektocht in die honderden kartonnen bruine dozen naar je eigenste bagage. Het is me bijgebleven hoe we heel lang scharrelden naar die privacy die toen nog niet bestond. Na een busreis bereikten we door berg en dal Melchtal. Verrassend waren de immense slaapzalen waar elke nacht ellenlange en eindeloze kussengevechten plaats hadden, die verplichte siësta na het middageten, de gepekelde boontjes die niet te vreten waren en die tweedaagse voor survivals. Sommigen waren uitgesloten wegens dat supplement niet betaald, anderen konden dan niet mee na een hapering aan prikkeldraden van Alpenweiden, gevallen, verstuikte leden of met breuken geïmmobiliseerd.

Met een gids trokken we de bergen in om ergens langs meren (Melchsee) via kronkelpaden, bergwegeltjes en afgronden de avondlijke beschuttende berghut te bereiken. Toen we bijna aankwamen zagen we die helikopter die voor bevoorrading zorgde. Eénmaal in de immense chalet op eenzame hoogte werden de gehuurde maar identieke schoenen netjes op een rij gezet en konden we ons bed kiezen in een immense slaapbak van wel 20 naast elkaar. Ook de waszaal was voorbereid om al die kattenwasjes te doen. Het was er heerlijk tot de volgende morgen werd vastgesteld dat een plezante ambetante (ik heb nooit geweten wie het was) die schoenen netjes door elkaar had gegooid en ik wellicht met andere schoenen op stap ging.

GSM en snelwegen bestonden nog niet. Thuis was het zwart-wit kijken naar die TV uit 1961. Er werd dan ook een kaartje gestuurd, net niet in de prijs inbegrepen en ik ben ervan overtuigd dat ook ik mijn ouders geruststelde door te schrijven ‘Ik ben goed aangekomen' en nog zo iets.

Heimwee en avontuur gingen toen hand in hand bij de eerste buitenlandse trip. Het was mijn eerste maar ook mijn laatste reis met de mut. Wellicht was er dat puberaal rebelse en die vrijheid die lonkte en kozen we twee jaar later voor een fietstocht met vrienden naar de Ardennen om uit te proberen wat een volgend buitenlands avontuur ons zou kunnen bieden. Net achttien en met schriftelijke toestemming van de ouders op zak (meerderjarig was je pas op 21) trokken we met de trein naar Avignon. BIGE was studentenaanbieding, de TGV nog niet geboren. Onze fietsen reisden mee maar arriveerden een dag later. Met zijn drieën improviseerden we dan maar, zonder reisgids of (klachten)balie en doorkruisten, soms gezandstraald door die duivelse mistral, de Provence en de Azurenkust. Jeugdherbergen deden af en toe terug denken aan eerdere ervaring. Cassis was toen nog godvergeten en Saint-Tropez al een tijdje vereeuwigd in die Gendarmenfilm van Louis De Funès.

Het was meer dan ontdekking toen we na bijna drie weken Nice bereikten en onze fiets betaald aan boord van die trein kregen. Die Zwitserse cabriokever met aangenaam vrouwelijk gezelschap aan het stuur, dat zich wellicht wat bekommerd had, lieten we netjes achter.

Barkentijn

De Barkentijn in Nieuwpoort, in Normandische stijl opgetrokken en bijna verdrongen door blokkendozen, blijft een parelende herinnering aan jeugdvakanties, aangepast aan 2010.

Veel andere gebouwen, ondertussen leegstaand, bieden wellicht in de toekomst opportuniteiten voor promotoren of vastgoedontwikkelaars en dito prijzen.

De tentoonstelling in het Caermersklooster (Vrouwebroersstraat 6) loopt nog tot 5 september en is dagelijks (behalve maandag) gratis te bezoeken. Martine Vermandere schreef er een heel mooi en geïllustreerd boek over dat ter plaatse kan worden aangekocht.
Meer informatie: www.caermersklooster.be - www.amsab.be - www.vakantiekolonies.be